Alkmaar gaf gas!
Als u meent, dat Alkmaar over zich laat lopen kon u wel eens gelijk krijgen. Wij werken samen met kunstenares Pauline Bakker aan 50 tegels, die in het nieuwe plaveisel van de Langestraat komen. Daar kunt u volgend jaar over lopen. Verlichte tegels over de geschiedenis van Alkmaar. Pauline doet de afbeeldingen, wij de verhalen. Op onze website hvalkmaar.nl vindt u de informatie om u te verleiden zo’n tegel te adopteren. Want daar zitten we op te wachten. De helft van de tegels is al bekostigd. Wilt u dat de fiscus nu eens aan u betaalt? Dan is dit uw kans, want de belastingaftrek is aanzienlijk als u met dit project meedoet.
De foto hierboven zou zo maar in de tegel kunnen komen, die het verhaal vertelt van de grote Alkmaarse industrieën. In het midden van de 19e eeuw komt Alkmaar op stoom. Letterlijk en figuurlijk. Het agrarische karakter van de provincie raakt op de achtergrond.
Onze stad doet mee met de industriële voortuitgang van die tijd. Voor de fabrieken met hun moderne machines was veel energie nodig. Dat vergde een gasfabriek. Gas werd gemaakt uit steenkool, toen de belangrijkste energiebron. Aan de Paardenmarkt verrijst een eerste gasfabriek, aanvankelijk in particulier bezit, vanaf 1883 in handen van de overheid. Later in de 20e eeuw volgt er aan de Kanaalkade nog een veel grotere gasfabriek. Dat laat de foto van een eeuw geleden zien. Dan heeft de elektriciteit ook al zijn intrede gedaan. Van de toen bekendste grote fabrieken noemen we de margarinefabriek Kinheim van Van de Bosch. Die voorzag in een belangrijke behoefte: gezonde vetten voor de arbeidende klasse, die zich de luxe van echte boter niet kon permitteren. Het was een gat in de markt. Er kwamen meerdere fabrieken van Van de Bosch in het land en zelfs een vestiging in Londen. Zo werd ook de Ringers Chocoladefabriek op Overstad een groot, internationaal succes. Alkmaarse chocolade van zeer hoge kwaliteit vond tientallen jaren zijn weg naar binnen – en buitenland. En wie heeft niet gesmuld van de smeerkaas uit de kuipjes van Eyssen. Er was een meelfabriek, een biscuitfabriek, een conservenfabriek, een machinefabriek, een grote uitgeverij. Er waren zelfs drie orgelfabrieken. En nog meer. Na de tweede wereldoorlog veranderde het karakter van de stad opnieuw. De fabrieken verdwenen geleidelijk uit het stadsbeeld. Alkmaar werd weer wat het altijd was geweest: een stad van handel, zorg en onderwijs.
