De naakten kleden | Het derde Werk van Barmharigheid | 29 1 2021

De Zeven Werken der Barmhartigheid van de 'onbekende Alkmaarse meester' is een fantastisch en beroemd stuk dat je in het Rijksmuseum Amsterdam kunt bewonderen. De boodschap van het stuk vertelt in zeven delen is opvallend actueel in deze corona-tijd. Netty Bleichrodt-Vergter van de Historische Vereniging Alkmaar vertelt waarom.

Uwen even mensche zijn naecktheyt wilt decken
Op dat god wyt doe uwer söden ulecken

‘Elkaar helpen’ is nadrukkelijk de opdracht in 2020 en 2021.

Op de televisie zien we dagelijks de noodkreten vanuit de hele wereld. Honger en tekort aan alles wat nodig is om een normaal leven te kunnen leiden. Doneren is, hopen we, de enige oplossing.

Handen uit de mouwen. Vrijwilligers gezocht! Wie wil helpen kleding uitzoeken? Wist u dat er in Alkmaar ruim 40.000 vrijwilligers actief zijn? Gelukkig is daar veel waardering voor bleek 9 december 2020 op de ‘Nationale Dag van de Vrijwilliger’. Burgemeester Roemer reikte een onderscheiding uit aan één van de Helden van Alkmaar.

Het Rode Kruis, Vluchtelingenwerk en Leger des Heils roepen ons via websites op om dekens, schoenen en kleding te brengen naar inzamelpunten in buurt of regio. De oproep ‘zorg voor elkaar’ is niet nieuw. Dat is ook te zien in het 3de tafereel van ‘De Zeven Werken van Barnhartigheid’ (1504) https://www.rijksmuseum.nl/nl/rijksstudio/183650–feike-reitsma/verzamelingen/de-zeven-werken-van-barmhartigheid. Deze schildering was ruim 400 jaar te zien in Onze Grote, of St Laurenskerk. Met bloedend hart verkochten de kerkmeesters het paneel in 1918, voor 50.000 gulden aan het Rijksmuseum. Met dit geld was het mogelijk een deel van de restauratie van de bijna verloren Grote Kerk te bekostigen. In het derde tafereel zien we een man en een vrouw kleding uitdelen. De weldoener draagt een lange mantel met bondkraag, in die tijd gebruikelijk voor medisch gevormde artsen. Op de achtergrond zien we eveneens een man in jas met bontkraag kleding uitdelen. Hoogstwaarschijnlijk heeft de schilder ook zichzelf geportretteerd. Hij staat vlag vóór Jezus en kijkt ons recht aan.

Dit werk van Barmhartigheid, kleding geven aan arme mensen, was in 1504 een opdracht van de kerk. Als je alle ‘zeven werken’ naleefde kreeg je een plaats in de hemel toegewezen. Dat was toch een groot geluk. En in onze tijd? Hulp geven en hulp ontvangen, daar worden we toch nog steeds allemaal gelukkig van?

Netty Bleichrodt-Vegter