Kunst op het Bolwerk (2): ‘Moeder en kind’ van Frida Heil

Twee jaar geleden is op deze website én in het Alkmaars Nieuwsblad een drietal artikelen van de hand van Bertus Bakker verschenen over beelden op het Alkmaarse bolwerk. Zoals elke wandelaar in dit prachtige beeldenpark weet, staan er veel meer kunstwerken dan de drie beelden die toen zijn besproken. Daarom zal Bertus in de komende weken een aantal andere sculpturen belichten. Lees deze tweede editie over het beeld het beeld 'Moeder en kind' van Frida Heil:
Beeld van Frida Heil, Bolwerk, Alkmaar nav artikel van Historische Vereniging Alkmaar, 2025

De kunstcommissie die de kunstwerken moest selecteren had uiteraard professionele hulp nodig. Hiertoe werd op instigatie van burgemeester Wytema de beeldhouwster Frida Heil-Verver (1892-1983) als adviseur aangetrokken.

Ze was bestuurslid van de stichting Sonsbeek en op die manier betrokken bij de organisatie van de befaamde beeldententoonstellingen in dit Arnhemse park. Mede hierdoor beschikte zij over een omvangrijk netwerk binnen de wereld van de beeldhouwkunst.

Heil-Verver tipte de kunstcommissie over interessante beeldhouwers en markante sculpturen, zij maakte afspraken met de kunstenaars om hun ateliers te bezoeken en wees de commissie verder op interessante tentoonstellingen, zoals een aantal openluchtexposities in de jaren vijftig op het Frederiksplein in Amsterdam. In deze tentoonstellingen was het puikje van de eigentijdse beeldhouwkunst te bewonderen.

Frida Heil was in Soerabaja geboren. Ze volgde aan de Amsterdamse Rijksakademie van Beeldende Kunsten weliswaar een schildersopleiding, maar was vanaf 1932 vrijwel uitsluitend werkzaam als beeldhouwster en als zodanig autodidact.

Het mag niet verbazen dat op het bolwerk ook een beeld van haar hand een plaats heeft gekregen. In 1963 verwierf de gemeente het beeld Moeder en kind. Toch is dit kunstwerk geen eigendom van de stad. Het beeld maakt deel uit van de collectie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en is in langdurige bruikleen aan Alkmaar afgestaan. De statige moederfiguur is door de beeldhouwster getroffen in een kaarsrechte houding. De moeder draagt het kleine kind op haar linkerschouder. Van enige afstand gezien doet het beeld nogal streng aan, maar als we dichterbij komen zien we dat het kind zijn hoofd neigt naar dat van zijn moeder terwijl die zijn rechterhandje stevig vasthoudt. Het intieme hardstenen beeld kreeg een plek op het Clarissenbolwerk.

Bertus Bakker, HVA