Over de beroemde orgels van Alkmaar

Alkmaar is beroemd om zijn orgels, niet alleen vanwege het imposante Van Hagerbeer-Schnitger-orgel in de Grote Kerk, maar ook door het kleine van Covelens-orgel dat al uit 1511 stamt en daarmee het oudst bespeelbare orgel in Nederland is. Deze feiten worden extra onderstreept door een evenement als het Orgelfestival Holland, waarin jonge organisten uit binnen- en buitenland de kans krijgen om de eeuwen oude orgels te bespelen. Lees de column van Ans Hagenbeek:
Orgelfestival Holland 2025

Dit jaar is het 300 jaar geleden dat het inmiddels wereldberoemde Van Hagerbeer-Schnitger-orgel door F.C. Schnitger werd vervolmaakt. Voor hem zal organist Pieter van Dijk bij de start van het festival een speciaal gecomponeerd muzikaal eerbetoon spelen.

Orgelliefhebbers onder u zullen ongetwijfeld weten dat in Paesens, in de provincie Friesland, in de Sint-Antoniuskerk het oude orgel uit de Laurentiusstate uit Alkmaar wordt bespeeld. Om plaats te maken voor de Dominicuskerk op de Laat is die statie afgebroken en is het orgel in 1863 in de Sint Vincentiuskerk te Volendam geplaatst. Toen het orgel in 1908 van Volendam naar Paesens werd overgebracht was de Alkmaarse orgelbouwer Bernard Pels daarbij betrokken. Na restauratie in 2006/2007 is het orgel in ere hersteld. Elders in het land zijn dus ook nog oude Alkmaarse orgelklanken te beluisteren.

Moderne gevelsteen aan het Wolfpad, Alkmaar.Een terugblik in het verleden leert ons dat een halve eeuw geleden nog vier bouwers van orgels actief waren in onze stad. Te weten: Pels, Spanjaard, Vermeulen en Ypma.

Die firma’s hadden een goede reputatie, maar doordat er meer kerken sluiten dan er worden gebouwd is de vraag naar nieuwe pijporgels ingezakt. De Alkmaarse orgelbouwers zijn opgegaan in andere bedrijven. Wat nog rest is een moderne gevelsteen aan het Wolfpad, die herinnert aan deze tak van industrie.

Het Orgelfestival Holland 2025
vrijdag 20 juni t/m 27 juni

Ans Hagenbeek, HVA

Orgelfestival 2025 in Alkmaar: Hartelijk gefeliciteerd, Schnitger!

Een feestelijk programma waarin het 300-jarig bestaan van het Van Hagerbeer/Schnitger-orgel in de Grote Sint Laurenskerk wordt gevierd. In 1725 leverde orgelmaker Frans Caspar Schnitger het vernieuwde orgel op aan het Alkmaarse stadsbestuur, na de eindkeuring op 8 augustus van dat jaar. Voor deze festivaleditie wordt speciaal een orgelwerk gecomponeerd op het thema "Schnitger" door componist Andries van Rossem. Het orgel combineert kunst en ambacht en is als klinkend monument een springlevende inspiratiebron voor bespelers, bouwers en luisteraars. Tijdens Orgelfestival Holland 2025 gaat dat hand in hand tijdens het Internationaal Schnitger Orgelconcours, een concertreeks en een academieweek. Kom naar dit Orgelfestival: 20-27 juni 2025!